Trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ, thi trực tuyến đã trở thành phương thức đánh giá phổ biến tại các cơ quan, đơn vị. Tuy nhiên, gian lận trong thi trực tuyến đang là thách thức lớn, ảnh hưởng đến tính công bằng, minh bạch của kỳ thi. Bài viết này phân tích các hình thức gian lận phổ biến, đồng thời đề xuất giải pháp công nghệ và quản lý nhằm ngăn chặn hiệu quả, đảm bảo chất lượng công tác thi đua, đào tạo.
Hiện trạng gian lận trong thi trực tuyến
Trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ, thi trực tuyến đã trở thành giải pháp tối ưu để duy trì hoạt động đánh giá, tuyển dụng và thi cử. Tuy nhiên, sự tiện lợi này đi kèm với những thách thức lớn về gian lận, đe dọa tính công bằng và uy tín của các kỳ thi.
Theo báo cáo từ các cơ quan tổ chức thi năm 2023, hơn 40% cuộc thi trực tuyến ghi nhận ít nhất một trường hợp gian lận. Các hình thức phổ biến bao gồm:
- Sử dụng tài liệu trái phép: Thí sinh truy cập tài liệu, phần mềm giải bài tự động hoặc nhờ người hỗ trợ từ xa.
- Giả mạo danh tính: Nhờ người thi hộ thông qua việc chia sẻ tài khoản hoặc sử dụng công nghệ deepfake.
- Can thiệp hệ thống: Hack thời gian làm bài, chỉnh sửa đáp án sau khi nộp bài hoặc tấn công máy chủ thi.
Một số cách gian lận thường thấy ở cuộc thi trực tuyến
Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này bao gồm:
(1) Hạn chế về công nghệ giám sát
(2) Thiếu quy chuẩn đồng bộ giữa các đơn vị tổ chức
(3) Nhận thức chưa đầy đủ của thí sinh về hậu quả pháp lý.
Đặc biệt, các kỳ thi cấp chứng chỉ quốc gia hoặc tuyển dụng công chức thường trở thành mục tiêu hàng đầu do tính chất quan trọng của kết quả.
Hậu quả của gian lận thi cử kéo dài từ tổn thất kinh tế (chi phí tổ chức lại, bồi thường) đến suy giảm niềm tin xã hội. Một nghiên cứu của Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ ra rằng 67% doanh nghiệp nghi ngờ về độ tin cậy của chứng chỉ đào tạo trực tuyến. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết về giải pháp toàn diện từ công nghệ, chính sách đến đào tạo ý thức.
Các giải pháp công nghệ ngăn chặn gian lận
Myaloha đã ứng dụng trí tuệ nhân tạo nhằm hỗ trợ BTC trong quá trình bắt gian lận
Trong bối cảnh thi trực tuyến ngày càng phổ biến, việc ứng dụng công nghệ để ngăn chặn gian lận trở thành yêu cầu cấp thiết. Dưới đây là các giải pháp công nghệ tiên tiến đang được triển khai hiệu quả:
1. Xác thực danh tính nghiêm ngặt:
Công nghệ nhận dạng khuôn mặt (Face ID), quét vân tay hoặc xác minh 2 lớp (2FA) giúp đảm bảo thí sinh là chính chủ. Một số nền tảng còn sử dụng sinh trắc học hành vi (cách gõ phím, di chuột) để phát hiện bất thường.
2. Giám sát thời gian thực:
Hệ thống AI phân tích video từ webcam để phát hiện hành vi đáng ngờ như: liếc màn hình phụ, trao đổi với người khác, hoặc sử dụng tài liệu trái phép. Âm thanh cũng được ghi lại để phân tích tiếng ồn bất thường.
3. Bảo mật đề thi và môi trường thi:
Phần mềm thiết kế riêng (Safe Exam Browser) khóa toàn bộ chức năng khác trên máy tính, ngăn truy cập Internet hoặc mở ứng dụng lạ. Đề thi được mã hóa và hiển thị ngẫu nhiên để tránh sao chép.
4. Phân tích dữ liệu sau cuộc thi:
Công cụ so sánh đáp án giữa các thí sinh (độ tương đồng bất thường), đánh giá tốc độ làm bài, hoặc phát hiện thay đổi đột ngột về năng lực. Machine Learning giúp nhận diện các mẫu gian lận phức tạp.
5. Ứng dụng AI để bắt gian chính xác:
Bằng việc ứng dụng công nghệ hiện đại có thể giúp cho quá trình kiểm soát gian lận nhanh chóng, hiệu quả với các thông tin cụ thể, rõ ràng.
Để tìm hiểu về công nghệ này, Quý đơn vị có thể tìm hiểu My- predict AI – một mô hình công nghệ mới của Myaloha nhằm chống lại những thành phần gian lận trong thi trực tuyến. Việc ứng dụng AI có thể giúp cho ban tổ chức không tốn quá nhiều thời gian, công sức nhưng vẫn đạt hiệu quả như mong đợi.
Như vậy, ngăn chặn gian lận trong thi trực tuyến là yêu cầu cấp thiết nhằm đảm bảo tính công bằng, minh bạch và chất lượng đào tạo. Các giải pháp như ứng dụng công nghệ giám sát, xây dựng quy chế chặt chẽ, nâng cao ý thức người thi cần được triển khai đồng bộ. Để thành công, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, đơn vị tổ chức và người tham gia.
